Kỷ luật bản thân (self-discipline) có nhiều cách hiểu khác nhau. Có người dùng cách nói khác như sống có kỷ luật, sống có nguyên tắc, sống có quy tắc chuẩn mực riêng. Nếu chúng ta hiểu và nhìn nhận vấn đề này sai thì chúng ta sẽ sống một cuộc sống rất khô khan, rất cứng nhắc, rất lề lối và sẽ mất đi nhiều niềm vui trong cuộc sống. Cuộc sống vốn dĩ nhiệm mầu và vi diệu và đầy màu sắc. Vì thế sống trọn vẹn cũng nên có nhiều niềm vui, có sự hòa quyện bản thân với thiên nhiên, với vạn vật. Lâu lâu cũng cần có những đột phá, những cái phá rào, những cái hơi khùng khùng nhưng rất sáng tạo và rất vui trong cuộc sống. Chúng ta cần cẩn thận khi hấp thụ những nguyên lý, triết lý. Hiểu sai về chúng, nhìn nhận chúng một cách lệch lạc có thể dẫn chúng ta đi sai một con đường, một cuộc đời. Sự tự kỷ luật bản thân cũng vậy. Nếu hiểu sai, làm sai thì chúng sẽ trở thành một robot được lập trình và sống rất khuôn khổ, mẫu mực cứng nhắc đến mức chúng ta sẽ trở thành người nhám chán.
Kỷ luật bản thân có người hiểu rằng giờ nào làm việc đó, có nguyên tắc sống, sống không buông thả v.v. Đúng, nhưng chỉ một phần. Có lẽ bạn sẽ tìm thấy nhiều lời dạy đây đó và có hàng ngàn sách hay video clip nói về kỷ luật bản thân là yếu tố quyết định rất quan trọng trong sự thành công vĩ đại của một người nào đó. Kinh nghiệm cá nhân thực tế của tôi kèm theo những gì tôi học được từ nhiều nguồn thì tôi tâm đắc nhất câu này. ‘’Kỷ luật bản thân (self-discipline) là quá trình tập luyện để ép mình hình thành một số thói quen tốt đủ để giúp bạn sống tốt hơn mỗi ngày. ‘’
Chúng ta không cần phải cứng nhắc mọi thứ và không cần đưa ra một số nguyên tắc cố định để sống mà nên tùy lúc, tùy hoàn cảnh. Ví dụ như bạn đưa ra nguyên tắc ‘’tôi không bao giờ cho ai mượn tiền’’ thì thành ra bạn trở thành người ích kỹ không muốn giúp đỡ ai hết dù người đó có hoàn cảnh thế nào đi nữa. Không nhất thiết phải vậy. Chúng ta chỉ cần học, tập và hình thành cho mình một số thói quen nhất định, một số thói quen giúp chúng ta xây dựng sự nghiệp, công việc thành công và sống tốt hơn. Chúng ta không cần có quá nhiều thói quen tốt mà chỉ cần một vài thói quen tốt, một vài thói quen quan trọng là đủ. Nghe có vẻ dễ nhưng nhiều người cả cuộc đời không xây dựng cho mình được bất kỳ thói quen tốt nào cả. Hình thành thói quen tốt cần một quá trình tập luyện lâu dài không phải chỉ đơn giản là dùng ý chí. Thói quen là một quá trình hành động (bao gồm tất cả các loại hành động và suy nghĩ) nó cứ lập đi lập lại qua một thời gian, sau đó những hành động đó được in sâu trong tiềm thức và những hành động đó mặc nhiên tự vận hành mà chúng ta không hề biết. Những hành động đó cứ diễn ra một cách tự động. Những thói quen cơ bản từ lúc thức dậy, cách chúng ta đánh răng, tắm, ăn uống, đi đứng, nói chuyện, cách chúng ta đánh giá một việc, chỉ trích đánh giá một người, cách đưa ra quyết định làm việc v.v. đến lúc chúng ta kết thúc một ngày đều là những thói quen được tích lũy qua thời gian. Ví dụ bạn sẽ thấy có người khi ngồi xuống thì chân chéo qua một bên, hay cứ vài phút lại vuốt tóc hoặc cắn móng tay hoặc cứ lập đi lập lại một vài từ trong bất kỳ câu nói nào. Cụ thể và dễ thấy nhất là nếu bạn ngồi trong quán cà phê, bạn sẽ thấy cứ 1-2 phút thì nhiều người cứ cầm điện thoại lướt qua lướt lại rồi để xuống, rồi cứ thế làm đi làm lại. Thói quen hình thành những hành động, cách cư xử, cử chỉ và những hành động, cử chỉ đó hình thành nhân cách, cá tính và dĩ nhiên là việc này quyết định cuộc đời của chúng ta. Vì vậy, kỷ luật bản thân đủ nghiêm khắc để hình thành một vài thói quen tích cực, thói quen tốt chắc chắn sẽ thay đổi chất lượng cuộc sống của chúng ta.
Một số thói quen tốt, quan trọng mà chúng cần hình thành để những thói quen đó giúp chúng ta thành công trong cuộc sống và sống tốt hơn mỗi ngày bao gồm thói quen về sức khỏe, thói quen về sử dụng thời gian, thói quen về hành động/làm việc và thói quen về quy nghĩ.
Kết hợp với nguyên tắc ”the One thing” (chỉ một việc), chúng ta có thể đưa ra vài câu hỏi cho bản thân để lập cho mình một danh sách thói quen tốt cần hình thành:
– Nếu có một thói quen tôi có thể làm, mà nếu làm nó hàng ngày thì tôi sẽ tránh được nhiều căn bệnh nan y, sống khỏe mạnh hơn thì thói quen đó là gì?
– Nếu có một thói quen tôi có thể làm, mà nếu làm nó hàng ngày, tôi sẽ có thêm nhiều thời gian cho những việc quan trọng, thì thói quen đó là gì ?
– Nếu có một thói quen tôi có thể làm, mà nếu tôi làm nó hàng ngày, tôi sẽ trở thành người cha/mẹ tốt, thì thói quen đó là gì?
– Nếu có một thói quen tôi có thể làm, mà nếu tôi làm nó hàng ngày, công việc/công ty tôi sẽ tốt hơn (sẽ tăng doanh thu/tăng lương v.v.) , thì thói quen đó là gì ?
– Nếu có một thói quen tôi có thể làm, mà nếu tôi làm nó hàng ngày, giá trị bản thân tôi sẽ được nâng cao hơn và được nhiều người yêu quý hơn, thì thói quen đó là gì?
Ví dụ bản thân tôi cũng đang áp dụng cách này cho việc của mình đang làm. ”Nếu có một thói quen tôi có thể làm, mà nếu tôi làm đều đặn, kiên trì, thì có thể sẽ giúp được nhiều người, thì thói quen đó là…… ”chia sẻ những gì tôi biết, những gì tôi trải nghiệm một cách tích cực, chân thành, để có thể giúp cho nhiều người cần đến chúng”
