Lời nói có thể xây dựng, kết nối, và cũng có thể hủy diệt. Lời nói bao gồm văn nói và văn viết; những dòng comment trên Tiktok, trên Facebook, Youtube v.v. cũng là lời nói.
Cũng một lời nói mà nó có thể mang lại niềm vui cho người khác một ngày, hoặc ngược lại làm cho họ bực tức nhiều ngày. Cũng một lời nói mà nó có thể thay đổi cả cuộc đời của một người. Cũng một lời nói mà có khi nó gây ra bao nhiêu tang thương, mất mát.
Vợ chồng chia tay nhau, gia đình tan nát, anh em, hàng xóm chém giết nhau cũng vì một lời nói. Ngoài đường, chỉ va chạm xe với nhau một chút mà hai người đánh nhau, giết nhau cũng vì một lời nói.
Đức Phật Thích Ca dạy, trước khi mình nói, cần suy nghĩ và xem xét:
1/ Lời nói đó có đúng sự thật?
2/ Lời nói đó có cần thiết?
3/ Lời nói đó có tốt?
𝐿𝑜̛̀𝑖 𝑛𝑜́𝑖 đ𝑢́𝑛𝑔 𝑠𝑢̛̣ 𝑡ℎ𝑎̣̂𝑡:
Đúng sự thật nghĩa là không nói dối, không nói thêm nói bớt, không nói sai bản chất của sự việc mình nghe, mình thấy.
𝐿𝑜̛̀𝑖 𝑛𝑜́𝑖 𝑐𝑎̂̀𝑛 𝑡ℎ𝑖𝑒̂́𝑡:
Cần thiết cho người nói và cần thiết cho người nghe; cần thiết nghĩa là lời nói đó nó phải có mang lại lợi ích cho mình và cho người nghe, còn nếu nó không đem lại lợi ích gì cho ai thì nó không cần thiết. Lời nói không cần thiết đôi khi không tốt cũng không xấu, nó trung lập, nhưng nó thường là thừa thãi.
𝐿𝑜̛̀𝑖 𝑛𝑜́𝑖 𝑡𝑜̂́𝑡:
Lời nói không làm ai ghen ghét, không làm ai oán hận, không làm ai đau khổ là lời nói trung lập, không tốt cũng không xấu. Lời nói làm cho người khác tốt hơn, vui hơn, hiểu biết nhiều hơn, an lành hơn là lời nói tốt. Những lời này thường là lời khuyên, an ủi, chia sẻ, động viên, dạy bảo.
Lời nói xuất phát từ suy nghĩ. Suy nghĩ tốt, lời nói sẽ tốt. Lời nói tốt thì hành động sẽ tốt. Hành động hàng ngày hình thành nên thói quen. Thói quen quyết định nhân cách của một con người.
Gốc rễ của lời nói tốt hay xấu là do tư duy, suy nghĩ của mình. Mình nói theo thói quen, không kịp suy nghĩ, không đủ thời gian xem xét.
Mỗi ngày, mình cần dành chút thời gian để tập cho tâm mình được tĩnh lặng và chiêm nghiệm lại những gì mình đã nói. Trước khi nói, hãy tập hít vào một hơi thật sâu, và thở ra thật chậm rồi hả nói. Nó làm bạn nói chậm lại vài giây, nhưng có khi sẽ giúp bạn tiết kiệm được hàng tháng, hàng năm từ việc sửa lỗi lầm của một lời nói xấu.